δώ και πολλά χρόνια η τηλεόραση με τη δύναμη της εικόνας στο πλευρό της μετέτρεψε πανηγυρικά τα ΜΜΕ από τέταρτη σε κυρίαρχη εξουσία. Σε συνθήκες -έστω πλασματικής- ευημερίας ο ρόλος της τηλεόρασης φαίνεται να περιορίζεται σε χάραξη τάσεων (π.χ. καταναλωτισμού), αισθητικής, μπορεί ακόμα και να δώσει χώρο στην καλλιτεχνική δημιουργία, πάντα όμως εξυπηρετώντας μία σκοπιμότητα,το κέρδος-ίσως λίγες, ελάχιστες φορές και το κέφι- του εκάστοτε καναλάρχη και όσων τoν στηρίζουν και τον περιτριγυρίζουν.
Τι γίνεται, ωστόσο, όταν το σκηνικό αλλάζει; Τι συμβαίνει όταν τα δεδομένα της κοινωνίας οδηγούν σε ανατροπές που απειλούν το σύστημα και τους άρχοντες της ενημέρωσης που τρέφονται από αυτό;
Εδώ τίθεται -όσο υπερβολικό και αν ακούγεται- αυτό που ο Ουμπέρτο Εκο στη "Σημειολογία" είχε διαπιστώσει εύστοχα: "Οι σύγχρονες δικτατορίες δεν επιβάλλονται με τα τεθωρακισμένα αλλά με τις τηλεοράσεις". Το αίμα λοιπόν που θα χυνόταν κάτω από τις ερπύστριες των τανκς "μεταλάσσεται" πια σε "εγκεφαλική αιμορραγία" του ανυπεράσπιστου τηλεθεατή. Μιλάμε για το ξέπλυμα του νου και πάντα μα πάντα, στο όνομα της…αδέσμευτης δημοσιογραφίας.
Ας δώσουμε λοιπόν ένα παράδειγμα απλής δημοσιογραφικής προπαγάνδας:
- Παίρνεις τη δήλωση ενός προσώπου που θες να εκθέσεις και απομονώνεις μία ηχηρή έκφραση που χρησιμοποιεί ,η οποία όμως έχει άλλη υπόσταση ενταγμένη στην πρόταση που προηγείται και άλλη εκτός αυτής. Εσύ, όμως, παίρνεις μόνο αυτό που σε βολεύει.
- Την επαναλαμβάνεις σε δραματικούς τόνους.
- Καλείς διάφορους, δημοφιλείς κατά προτίμηση, (κυρίως αυτούς που σε βολεύουν και πάλι) και ζητάς να σχολιάσουν. Μπορεί - στο όνομα του "πλουραλισμού" και της "δημοκρατικότητας" - να καλέσεις και κάποιον που δε σου αρέσει αλλά φροντίζεις να τον διακόπτεις και- μαζί με τους υπόλοιπους - ουσιαστικά δεν τον αφήνεις να τοποθετηθεί και έτσι τον ακυρώνεις ή ακόμα τον βγάζεις από τα ρούχα του και τον εκθέτεις. Έτσι επιτυγχάνεις :
α) Να δημιουργήσεις έναν τεράστιο θόρυβο γύρω από ένα θέμα που ουσιαστικά δεν υφίσταται αλλά το κατασκεύασες εσύ.
β) Να πείσεις τον τηλεθεατή ότι το πρόσωπο που θες να εκθέσεις ταυτίζεται με αυτό που ΕΣΥ θες να φαίνεται ότι ταυτίζεται χωρίς καν να μπει στη διαδικασία να το διερευνήσει.
γ) Καταφέρνεις να χειραγωγήσεις -τις πιο πολλές φορές- τον τηλεθεατή και -ως ένα μεγάλο βαθμό- να ελέγξεις και τις αντιδράσεις του. Και δεν έχει ανοίξει καν ρουθούνι.
β) Να πείσεις τον τηλεθεατή ότι το πρόσωπο που θες να εκθέσεις ταυτίζεται με αυτό που ΕΣΥ θες να φαίνεται ότι ταυτίζεται χωρίς καν να μπει στη διαδικασία να το διερευνήσει.
γ) Καταφέρνεις να χειραγωγήσεις -τις πιο πολλές φορές- τον τηλεθεατή και -ως ένα μεγάλο βαθμό- να ελέγξεις και τις αντιδράσεις του. Και δεν έχει ανοίξει καν ρουθούνι.
Όλος ο κόσμος λοιπόν ανήκει σε αυτούς που ελέγχουν τα ΜΜΕ και ειδικότερα την τηλεόραση;
Εδώ με αισιοδοξία θα απαντήσουμε όχι. Σε αυτό το φρενήρη ρυθμό των μέσων, όπου η υπερβολή διαδέχεται τη στρέβλωση και φτάνει μέχρι την απροκάλυπτη προπαγάνδα, που θα έκανε τον Γκέμπελς να κομπάζει για το δρόμο που χάραξε, έχει δημιουργηθεί ένα σημαντικότατο ανάχωμα. Δυνατό, ισχυρό, γρήγορο που – ακόμα - δεν έχει φιμωθεί: Το διαδίκτυο. Σε αυτό η πληροφορία μεταφέρεται από τη μία στην άλλη άκρη της γης σε δευτερόλεπτα.
Όσο και αν δεν το επιδιώξεις, θα έρθεις σε επαφή με τις πιο δημοφιλείς φυλλάδες έως το πιο περιθωριακό μπλογκ. Θα αναγκαστείς να συναντηθείς και με την πλευρά της αλήθειας, αυτήν που η τηλεόραση αποσιώπησε ή διόγκωσε ή παραποίησε. Κι εκεί - αργά ή γρήγορα - θα αναρωτηθείς,θα προβληματιστείς και θα αμφισβητήσεις.
Σήμερα όσο μεγαλώνει ο αριθμός αυτών που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για την ενημέρωσή τους τόσο προδίδεται η κατευθυνόμενη είδηση και απαξιώνεται η αξιοπιστία του τηλεοπτικού μέσου...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου